BUDIMPEŠTA – Kremlj uspešno projektuje moć i koristi istorijski ili današnji revizionizam nad Centralno-Istočnom Evropom, kako bi svoju agendu usmerio protiv evroatlantske zajednice i Ukrajine, navodi se u zaključku studije “Raskrinkavanje Evrope – Otkrivanje ruskih mreža za dezinformaciju i aktivne mere koje podstiču secesionizam i revizionizam granica u Centralnoj i Istočnoj Evropi” koju je sproveo Institut Polički kapital iz Budimpešte u saradnji sa Ukrajinskim kriznim medija centrom, Global fokusom iz Bukurešta, “Emerging Futures” institutom iz Varšave i Centrom savremene politike iz Beograda.
Organizacije iz Centralne i Istočne Evrope i Zapadnog Balkana u studiji su pokušale da objasne unutrašnje delovanje revizionističkih kampanja dezinformacija, koje služe kao alat za destabilizaciju na lokalnom i regionalnom nivou.
Jednogodišnje istraživanje pokazalo je da je Kremlj značajno transformisao evropske krajnje desničarske i ekstremističke organizacije.
“Od početka Krimskog rata 2014. godine, Rusija je iskoristila društvene podele prisutne u ukrajinskom društvu i regionu, tako je rat protiv Ukrajine bio deo dugoročnog spoljnopolitičkog pokušaja Kremlja da sačuva ili (ponovo) stekne uticaj na post-sovjetskom prostoru”, pokazalo je istraživanje.
Geografski opseg i vremenski okvir ove studije o istraživanju medija definisan je tako da odražava aktivnosti dezinformacija koje se bave teritorijalnim sporovima.
Kako su autori navode, istraživanje je koristilo novu metodologiju koja je kombinovala kvalitativnu analizu sadržaja sa analizom mreža i statistika društvenih medija, kako bi se otkrile komunikacione strategije za širenje revizionističkih ideja u Centralnoj i Istočnoj Evropi.
“Ukupno smo identifikovali 19 novih revizionističkih domaćih narativa, od kojih 11 izražava teritorijalne zahteve prema susedima. U kampanjama dezinformacija iz Kremlja usmerenih ka regionu, preovlađuju diplomatski sukobi oko manjina i revizionistički stavovi koji pogađaju između 48 i 67% lokalnog stanovništva”, naveli su autori u zaključcima.
Istraživači su prikupili više od 86 hiljada članaka i 1.760 objava na Fejsbuku, koji se odnose na trenutke ili istorijske uzroke revizionizma u šest posmatranih zemalja.
“Na osnovu reprezentativnih uzoraka od preko 500 članaka u svakoj zemlji, mogli bismo da identifikujemo ukupno 63 narativa koji se direktno ili indirektno odnose na pitanja nacionalnog identiteta, manjina, istorijskih komemoracija”, navodi se u studiji.
Istraživanje je pokazalo da što se broja domaćih revizionističkih narativa tiče, Mađarska je bila svedok najvećeg broja agresivnih teritorijalnih zahteva prema susedima.
Sa stogodišnjicom završetka Prvog svetskog rata teritorijalni revizionizam, pokazala je studija, postaje ponovo deo glavne političke retorike, posebno u zemljama Centralne i Istočne Evrope.
Deo istraživanja odnosi se i na ulogu Kremlja u srpsko-kosovskom sukobu. Kampanja dezinformacija dovela je do kreiranja paralele u javnosti između Kosova i Krima ili čak Nagorno Karabaha, kako bi se predstavilo jedinstvo između ovih teritorija i njihove matice. Povlačenje ovakvih paralela uglavnom je zasnovano na nacionalnom identitetu i pravoslavnoj solidarnosti.
Jedna od preporuka studije navodi da bi bilo potrebno što pre razrešiti narative o “žrtvama”, koje podstiču revizionizam i secesionizam.
Kako su istakli, nezavisni mediji i lokalne organizacije trebalo bi da se finansiraju kako bi imale kapacitete da što brže razotkriju i ublaže posledice kampanja dezinformacija i velikih manipulacija koje dolaze iz Kremlja.
Studija apeluje na poljske, slovačke, ukrajinske, rumunske, mađarske i srpske vlade da povećaju transparentnost i efikasnost svoje komunikacije.
“Zvanična komunikacija treba da izbegava bilo kakve dvosmislenosti, slučajne dezinformacije ili dezinformacije u vezi sa istorijskim komemoracijama, ruskom vojnom agresijom u Ukrajini ili negde drugde”, navodi se u studiji.
Vlade bi trebalo da stvore mehanizme da nadgledaju, raskrinkavaju dezinformacije, ali i da upozoravaju domaće i strane aktere na ruske kampanje dezinformacija, koje najčešće ciljaju ugroženu populaciju.
Studija navodi da bi bilo potrebno da nacionalne vlade sarađuju sa društvenim mrežama, Fejsbukom, Tviterom, Guglom, kako bi se činjenice proveravale, a govori mržnje i širenje revizionističkih narativa sprečili.
Autori su zaključili i da bi Evropska unija ili NATO trebalo direktnije da se pozabave ruskim kampanjama u vezi sa kosovskim pitanjem.