BEOGRAD – Povodom otkrića prvih pokušaja špijunskih napada na mobilne uređaje predstavnika civilnog društva iz Srbije, SHARE Fondacija izražava zabrinutost i smatra da napadi špijunskim softverom na predstavnike kritičke javnosti imaju poguban uticaj po demokratiju i ljudska prava, naročito u predizbornom periodu, saopštili su.
Upotreba špijunskih softvera (spyware) je nezakonita i nespojiva sa demokratskim vrednostima. Dva predstavnika civilnog društva iz Beograda su na mobilnim uređajima dobili upozorenje od strane kompanije Apple da su potencijalne mete državno-sponzorisanih tehničkih napada.
Zbog dobro uspostavljene saradnje među organizacijama civilnog društva u Srbiji, oni su kontaktirali SHARE Fondaciju odmah po prijemu upozorenja i zatražili proveru navoda iz poruke kako bi se utvrdilo da li su napadnuti bilo kojim poznatim špijunskim softverom, naveli su.
Kroz saradnju sa organizacijom Internews, tim SHARE Fondacije je od predstavnika Apple dobio potvrdu da su upozorenja autentična, nakon čega se pristupilo analizi mobilnih uređaja kako bi se utvrdilo ima li na njima tragova infekcije špijunskim alatima među kojima su najpoznatiji Pegasus i Predator.
Kako bi se sa sigurnošću proverili svi dobijeni dijagnostički i analitički podaci, kao i enkriptovane kopije ključnih podataka sa uređaja, tim SHARE Fondacije je kontaktirao dve međunarodne organizacije – Access Now i Amnesty International, koje poseduju visoku ekspertizu u oblasti digitalne forenzike.
Pregledom podataka od strane ove dve respektabilne organizacije potvrđeno je da su na oba mobilna uređaja pronađeni tragovi neuspelog pokušaja napada koji se dogodio 16. avgusta ove godine. Obe ekspertske organizacije došle su do istih nalaza – da je inicijalna faza napada pokušana napadanjem ranjivosti uređaja (“PWNYOURHOME”) koja je ranije dovođena u vezu sa špijunskim softverom Pegasus, saopštili su.
SHARE Fondacija podseća da ove i slične alate za tehničke napade na mobilne uređaje koriste nedemokratski režimi širom sveta za špijunažu predstavnika opozicije, civilnog društva, nezavisnih medija, disidenata i drugih aktera koji nastupaju u javnom interesu.
Ovakve aktivnosti ugrožavaju slobodu izražavanja i udruživanja, kao i pravo na privatnost i tajnost komunikacije garantovano domaćim i međunarodnim pravnim okvirom, ističu. SHARE Fondacija pozvala je predstavnike medija i civilnog društva koji su dobili istu sistemsku poruku od kompanije Apple da se jave fondaciji ukoliko su zainteresovani da provere ove navode.